1918  |  Widok na cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Zabłudowie, która powstała w latach 1847-1855  |  z arch. Aleksandra Sosny
1918 | Widok na cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Zabłudowie, która powstała w latach 1847-1855 | z arch. Aleksandra Sosny
Lata 20. XX wieku  |  Dom rodzinny Zakrzewskich przy ul. Grzegorza Chodkiewicza - na balkonie Ignacy Zakrzewski z zawodu felczer  |  z arch. Grażyny Zakrzewskiej Dąb
Lata 20. XX wieku | Dom rodzinny Zakrzewskich przy ul. Grzegorza Chodkiewicza - na balkonie Ignacy Zakrzewski z zawodu felczer | z arch. Grażyny Zakrzewskiej Dąb
1927  |  Rynek w Zabłudowie - 1. z prawej Bronisława Święcicka z d. Lewkowicz i jej goście  |  z arch. Grażyny Zakrzewskiej Dąb
1927 | Rynek w Zabłudowie - 1. z prawej Bronisława Święcicka z d. Lewkowicz i jej goście | z arch. Grażyny Zakrzewskiej Dąb
1927  |  Dom przy ul. Grodzieńskiej 17 obecnie ul. Grzegorza Chodkiewicza - 1. z prawej Józef Lewkowicz, w środku na schodku Bronisława Święcicka z d. Lewkowicz  |  z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
1927 | Dom przy ul. Grodzieńskiej 17 obecnie ul. Grzegorza Chodkiewicza - 1. z prawej Józef Lewkowicz, w środku na schodku Bronisława Święcicka z d. Lewkowicz | z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
1927 | Okolice kaplicy pw. św. Marii Magdaleny w Zabłudowie  |  z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
1927 | Okolice kaplicy pw. św. Marii Magdaleny w Zabłudowie | z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
Lata 30. XX wieku  |  ul. Białostocka - w tle wieża kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie  |  fot. Roman Glinka (kierownik szkoły w Zabłudowie) - z arch. Teresy Grzeszak
Lata 30. XX wieku | ul. Białostocka - w tle wieża kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie | fot. Roman Glinka (kierownik szkoły w Zabłudowie) - z arch. Teresy Grzeszak
Lata 30. XX wieku  |  Między kramami (ul. Rynek)  |  z arch. Bogdana Matysewicza
Lata 30. XX wieku | Między kramami (ul. Rynek) | z arch. Bogdana Matysewicza
Lata 30. XX wieku  |  ul. Suraska - obecnie ul. Surażska  |  z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku | ul. Suraska - obecnie ul. Surażska | z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku  |  ul. Suraska - obecnie ul. Surażska  |  z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku | ul. Suraska - obecnie ul. Surażska | z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku  |  Narciarze na tle Magistratu Miasta Zabłudowa  |  z arch. MOAK
Lata 30. XX wieku | Narciarze na tle Magistratu Miasta Zabłudowa | z arch. MOAK
Lata 30. XX wieku  |  Spacer Rynkiem Prezydenta Ignacego Mościckiego (ul. Rynek) w Zabłudowie  |  z arch. Doroty Winnickiej
Lata 30. XX wieku | Spacer Rynkiem Prezydenta Ignacego Mościckiego (ul. Rynek) w Zabłudowie | z arch. Doroty Winnickiej
Lata 30. XX wieku  |  Zabłudów - Fragment Rynku Prezydenta Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek) - widok na kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła - po lewej Magistrat Miasta Zabłudowa - po prawej "Herbaciarnia" Wiktora i Heleny Szelengowiczów (Duży Rynek 64)  |  z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
Lata 30. XX wieku | Zabłudów - Fragment Rynku Prezydenta Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek) - widok na kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła - po lewej Magistrat Miasta Zabłudowa - po prawej "Herbaciarnia" Wiktora i Heleny Szelengowiczów (Duży Rynek 64) | z arch. Grażyny Zakrzewskiej-Dąb
Lata 30. XX wieku  |  Rynek w Zabłudowie - w tle ul. Adama Mickiewicza - po prawej stronie cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny  |  z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku | Rynek w Zabłudowie - w tle ul. Adama Mickiewicza - po prawej stronie cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny | z arch. Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Lata 30. XX wieku  |  Zabłudów, ul. Rynek Prezydenta Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek), po lewej widok na ul. Suraską (obecnie ul. Surażska)  |  z arch. Tilford Bartman
Lata 30. XX wieku | Zabłudów, ul. Rynek Prezydenta Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek), po lewej widok na ul. Suraską (obecnie ul. Surażska) | z arch. Tilford Bartman
Lata 30. XX wieku  |  Rynek Prezydenta Ignacego Mościckiego - obecnie ul. Rynek  |  fotografia pochodzi z publikacji Zabludowo yizkor-book wydanej w 1961 roku
Lata 30. XX wieku | Rynek Prezydenta Ignacego Mościckiego - obecnie ul. Rynek | fotografia pochodzi z publikacji Zabludowo yizkor-book wydanej w 1961 roku
1932.03.19  |  Świetlica Związku Strzeleckiego w Zabłudowie - pierwsze informacje o powołaniu Związku Strzeleckiego w Zabłudowie pochodzą z 4 kwietnia 1926 roku  |  fot. B. P.
1932.03.19 | Świetlica Związku Strzeleckiego w Zabłudowie - pierwsze informacje o powołaniu Związku Strzeleckiego w Zabłudowie pochodzą z 4 kwietnia 1926 roku | fot. B. P.
Lata 30. XX wieku  |  Zabłudów, ul. Bielska - po prawej Apteka Szewacha Gobera (aptekarza, wójta i burmistrza Zabłudowa), po lewej parkan cerkwi pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny  |  fotografia pochodzi z publikacji Zabludowo yizkor-book wydanej w 1961 roku
Lata 30. XX wieku | Zabłudów, ul. Bielska - po prawej Apteka Szewacha Gobera (aptekarza, wójta i burmistrza Zabłudowa), po lewej parkan cerkwi pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny | fotografia pochodzi z publikacji Zabludowo yizkor-book wydanej w 1961 roku
1935-1939  |  Zabłudów - "kramy" z podsieniami - plac Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek) - nieopodal wówczas istniała też ul. Ciasna, wąska uliczka prowadząca bezpośrednio do synagogi między ulicami Surażską i Białostocką  |  z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939 | Zabłudów - "kramy" z podsieniami - plac Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek) - nieopodal wówczas istniała też ul. Ciasna, wąska uliczka prowadząca bezpośrednio do synagogi między ulicami Surażską i Białostocką | z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939  |  Zabłudów - wąska uliczka na placu Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek)  |  z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939 | Zabłudów - wąska uliczka na placu Ignacego Mościckiego (obecnie ul. Rynek) | z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939  |  Widok na starożytną synagogę w Zabłudowie, która znajdowała się między ulicami Surażską i Białostocką w pobliżu obecnego budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabłudowie  |  z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939 | Widok na starożytną synagogę w Zabłudowie, która znajdowała się między ulicami Surażską i Białostocką w pobliżu obecnego budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabłudowie | z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939 |  Żołnierze 4. Batalionu Pancernego uformowanego w 1935 roku w Brześciu odpoczywają przed cerkwią pw. Świętych Kosmy i Damiana w Rybołach  |  z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1935-1939 | Żołnierze 4. Batalionu Pancernego uformowanego w 1935 roku w Brześciu odpoczywają przed cerkwią pw. Świętych Kosmy i Damiana w Rybołach | z arch. Muzeum Wojska w Białymstoku
1939.08.16  |  Rodzina romska na tle Zabłudowa  |  z arch.  Andrzeja Grzymała-Kazłowskiego - kolekcja Muzeum Kultury Romów w Warszawie
1939.08.16 | Rodzina romska na tle Zabłudowa | z arch. Andrzeja Grzymała-Kazłowskiego - kolekcja Muzeum Kultury Romów w Warszawie
W 1919 r., niemal natychmiast po wycofaniu się z terenu Zabłudowa okupantów niemieckich, jego mieszkańcy przystąpili do intensywnej odbudowy życia społeczno-kulturalnego miasta. Proces ten następował niezwykle szybko, już późnym latem tegoż roku osiągnięcia na tym polu były dość znaczne. Świadczyć o tym może chociażby przegląd rozwijających się w Zabłudowie organizacji, funkcjonowały m.in.: Koło Rolnicze, liczące przeszło 300 członków, posiadające własną bibliotekę, oraz istniejące przy nim Stowarzyszenie Młodzieży (liczące 280 członków) i Koło Gospodyń Wiejskich (120 członkiń); Stowarzyszenie Rolniczo-Handlowe z kapitałem 30 tys. marek; biblioteka parafialna licząca parę tysięcy tomów rozmaitej treści; polityczna organizacja Stronnictwa Narodowego z liczbą ponad 2 tys. członków; nowo powstała Szkoła Powszechna w Zabłudowie. Animatorem tych organizacji był ks. proboszcz Stanisław Ignacy Nawrocki.
Nieodłączną panoramą życia codziennego w roku 1919 były wiece patriotyczne. Mieszkańcy miasta obok manifestacji, dawali dowód przywiązania do państwa polskiego także w formie bardziej rzeczowej. Uczestniczyli np. w zbiórkach pieniędzy na rzecz Armii Polskiej. Pomagali również w aprowizacji Białegostoku. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jedna z bitew została stoczona na ziemi zabłudowskiej. 
„Księga adresowa Polski” z 1929 r. wymieniała instytucje funkcjonujące w owym czasie w Zabłudowie: Żydowski Bank Ludowy, Kasa Stefczyka, Kasa Bezprocentowa, Kasa Pożyczkowa, łaźnia, szpital komunalny, miejski ośrodek zdrowia, ambulatorium weterynaryjne, sala teatralna, rzeźnia. Natomiast dane z 1937 r. mówią, iż Zabłudów zamieszkiwało 3500 mieszkańców, w tym 1700 Polaków, 1952 Żydów, 156 Białorusinów, 11 Niemców, 11 Rosjan. Do Zabłudowa dojeżdżał autobus, który kursował kilka razy dziennie pomiędzy Białymstokiem a Zabłudowem, bilet kosztował 1 zł. W Zabłudowie nie było hotelu, a jedynie dom noclegowy przy piwiarni Fiszbajn Złoty w Rynku Mościckiego 36. Ponadto w Zabłudowie przy tym samym placu otwarta była jeszcze piwiarnia H. Szaniawskiej i herbaciarnia Heleny Szelengowicz.
Wskutek przeprowadzonej parcelacji dóbr siedziba majątku pozostającego w rękach rodziny Manteuffel-Szoege została przeniesiona do dawnego nadleśnictwa Słomianka położonego w lasach zabłudowskich przy drodze z Dobrzyniówki do Żedni.
Agresja Związku Radzieckiego na Polskę 17 IX 1939 r. dotarła także do Zabłudowa. Według relacji Kazimierza Szyłkiewicza, mieszkańca miasta i uczestnika wydarzeń, wkraczające odziały sowieckie spotykały się z owacyjnym przyjęciem białoruskiej społeczności. We wsiach budowano bramy powitalne. Wiwatujący Białorusini bardzo szybko przekonali się, iż nie będą grupą uprzywilejowaną, nie piastowali żadnych stanowisk w gminie, co najwyżej zamiatali ulice. Naczelne stanowiska w administracji miasta zajmowali Żydzi rosyjskiego pochodzenia. Pełnili oni swoje funkcje do 1941 r. W centrum miasta stanął pomnik Lenina. W Zabłudowie był Rajspałkom (Rajonnyj Ispołnitielnyj Kommitiet), tu decydowano, kogo wywozić. NKWD sporządzało spisy obejmujące ludzi, inwentarz, narzędzia, cały dobytek.
Back to Top